Avrupa Sağlık otoriteleri (European Association for the Study of Obesity (EASO)) tarafından 22 Mayıs günü “Avrupa Obezite Günü” olarak kabul etmiştir. 2010 yılında bir grup hekim ve hasta tarafından bir kampanya şeklinde başlamıştır. Avrupa’da obeziteye farkındalık için bugünlerde farklı etkinlikler düzenlenmektedir.
Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 – 15, Yetişkin kadınlarda %20 – 27 arasındadır. Bu oranların artması şişmanlığın belirtisidir. Bir çok sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle şişmanlığın önlenmesi gerekmektedir. Şişmanlık ,Aşırı yemek yeme, Fiziksel hareket Azlığı ,Psikolojik bozukluklar,Metabolik ve hormonal bozukluklar gibi sebeplerden oluşur, Boya uygun vücut ağırlığının dengede tutulması, uzun ve sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır. Şişmanlık (Obezite) Yüksek kan basıncı, Yüksek kan kolesterolü, Kalp-damar hastalıkları, İnme (felç), Şeker hastalığı, Bazı kanser türleri, Solunum yetersizlikleri, Kas-iskelet sistemi hastalıkları vb. sağlık sorunları riskini arttırır. Vücut ağırlığının denetimi için; Yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite ile sürdürülen bir yaşam biçimi seçilmelidir. Şişman olduğunuzu nasıl anlarsınınz? Beden Kitle İndeksi
Vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçüsüdür. Boy uzunluğunun karesi alınarak hesaplanır.
Formülü;
BKİ =Vücut Ağırlığı (kg) / Boy uzunluğu² (m²)
Beden Kitle İndeksi formülüne göre sonucun 18.5 ile 24.9 kg/m² arasında olması sağlıklı (normal) ağırlıkta olduğunuzu gösterir. BKİ’nin 25-29.9 kg/m² arasında olması hafif şişman; 30 kg/m² nin üzerinde olması şişman 30 ile 34.9 kg/m² arasında olması 1. Basamak Obezite, 35 ile 39.9 kg/m² arasında olması 2. Basamak Obezite,40 kg/m² ın üzerinde olması Morbit obez’in göstergesidir.
Bel çevresi erkeklerde 94 cm ve kadınlarda 80 cm’nin üzerine çıkmamalıdır.Bel çevresinin erkeklerde 102 cm ve kadınlarda 88 cm’nin üzerine çıkması sağlık riskini arttırır. Şişmanlıktan Korunmak İçin Boyunuza uygun ağırlığı hedefleyin. Sağlıklı ağırlığa sahipseniz kilo almaktan kaçının. Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı edinin Besinlerden aldığınız enerji ile harcadığınız enerji miktarını dengeleyin.Kısa sürede hızla kilo verdiren şok diyetler yerine, Yeterli ve dengeli beslenme ilkelerini içeren zayıflama diyetlerini uygulayın. Yağlı ve şekerli besinleri az ve seyrek tüketin. Besinlerinizi pişirirken kızartma ve kavurma yöntemlerinin yerine haşlama, fırında pişirme, buğulama vb. yöntemleri tercih edin. Düzenli beslenin, öğün atlamayın. Günde 8-10 bardak su için. Her gün en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmanızınız önerilir.
Obezite tedavi edilebilen kronik bir hastalıktır. tedavisinde çeşitli yöntemler vardır.Tıbbi beslenme (diyet tedavisi),Egzersiz tedavisi, Davranış değişikliği tedavisi, İlaç tedavisi, Cerrahi tedavi gibi. Obezite tedavisi hekim,diyetisyen, psikolog ve fizyoterapistten oluşan bir ekip tarafından düzenlenmelidir.Obezite tedavisinde amaç, gerçekçi bir vücut ağırlığı kaybı hedeflenerek, Obeziteye ilişkin hastalık ve ölüm risklerini azaltmak, Bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve ,Yaşam kalitesini yükseltmektir. Obezite tedavisinde vücut ağırlığının 6 aylık dönemde %10 azalması, obezitenin yol açtığı sağlık sorunlarının önlenmesinde önemli yarar sağlamaktadır.
Çocukluk döneminde ağırlık denetimi ;Çocukların büyümeleri ve gelişmeleri için yeterli ve dengeli beslenmeleri gerekir. Aşırı enerji alımı ve fiziksel aktivite azlığı şişmanlığa yol açar. Çocuklarda erken yaşlardan itibaren sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılması gerekir. Yeterli sebze ve meyve, süt ve sütten yapılan besinler, yağsız et, tavuk, balık ve tahıl, fındık, fıstık tüketimi (enerji gereksinmesi göz önünde bulundurularak) çocuklarda desteklenmeli, yeterli tüketimi sağlanmalıdır. Şeker ve yağ içeriği yüksek olan besinlerin tüketimi sınırlanmalıdır.
Çocukların televizyon, bilgisayar ve video oyunları için harcadıkları zaman sınırlandırılmalı, çocuklar daha fazla fiziksel aktivite yapmaya yönlendirilmelidir. Çocukluk dönemi büyüme ve gelişmenin devam ettiği bir dönem olduğundan zayıflama diyeti uygulanmaz.Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmalarına yardımcı olunur.Yeni doğmuş bir bebeğin çocukluk obezitesinden korunabilmesi için İlk altı ay sadece anne sütü verilmesinin, 6. aydan sonra emzirmenin sürdürülmesiyle birlikte güvenilir, uygun kalite ve miktarda tamamlayıcı besinlere başlanılmasının, en az iki yıl emzirmenin devam ettirilmesinin kısa ve uzun dönemde obezite ve kronik hastalık riskini azaltabileceği bilinmelidir.
