Ahmed Yesevi kimdir hayatı eserleri…
AHMET YESEVÎ 1093 Türkistan’ın Yesi’de doğdu ve 1166 (72-73 yaşlarında) vefat etti. Türkistan’ın Yesi kasabasında doğduğu sanılıyor,Buhara medreselerinde yetişti, ilkin dönemin ünlü hocalarından Arslan Baha’dan ders gördü. Daha sonra mutasavvıf Yusuf Hemedanî’nin tekkesine girerek, «icazet» aldı. Memleketine dönünce, XIII. ve XIV. yüzyıllarda Anadolu’da Bektaşîlik,Haydarîlik gibi tarikatların doğmasına yol açan Yesevî tarikatını kurdu.
Hakaniye Türkçesiyle yazan Yesevî’nin manzumelerinde öğretisini yaymak amacının ağır bastığı görülür. Bu nedenle oldukça temiz diline karşın genellikle kuru ve didaktik bir havası vardır. Yine de öğretisine bağlı olan, hayranlık duyan halk tarafından benimsenen bu manzumeler özellikle Özbek Türkleri
arasında etkilerini uzun süre korumuş, ölümünden sonra Divan-ı Hikmet adı verilerek birleştirilmiştir. Ünü Azerbeycan’a ve Anadolu’ya yayılan Yesevî’nin halifelerinden Süleyman Ata, pirinin manzumelerine öykünerek tasavvufu yaymaya çalışmıştır.
Türbesi, Kazakistan’ın güneyindeki Türkistan kentinde 1389 ile 1405 yılları arasında Timurlenk tarafından yapıldı. 2002 yılında UNESCO tarafından dünya tarih eseri olarak kabul gördü. Ahmet Yesevî’nin türbesi Türkiye Cumhuriyeti tarafından TİKA marifetiyle yeniden tamir edilmiştir
Eserleri:
– Divan-ı Hikmet şiirleri, Türk tasavvuf edebiyatının çok önemli ve bilinen en eski örneklerini içeren kitaptır.
-Akaid, İslam’ın esaslarının yer aldığı temel eseridir.
-Fakr-Nâme öğrencileri tarafından yazılmış ve kendisine mal edilmiştir.
Kaynaklar: Prof. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında
İlk Mutasavvıflar (1919, 1966).
