Anne ve çocuk gelişimi yazı dizimizin bu sayfasında sizlere çocukları doğru şekilde dinlemenin ne kadar önemli olduğundan söz edeceğiz.
Size çocukla çocuk olun demeyeceğiz fakat onları doğru anlamak onlarla sağlıklı iletişim kurmanın en iyi yoludur. Bu sebeple biraz empati yapmanızdan kimseye zarar gelmeyeceğini düşünüyoruz. İşte çocuklar soru sormaya başladığında anne ve babaların yapması gerekenler ve takınması gereken doğru tavırlar ile ilgili tavsiyelerimiz;
Kendinizi düşünün… Bir derdiniz olduğunda ilk aklınıza gelen kimdir? Kimi düşünüp ona derdinizi anlatmayı hayal edersiniz? Neden o kişi de başkası değil? Bu kişi dinlerken genellikle ne yapar?
Şimdi siz çocuğunuzu dinlerken neler yapıyorsunuz, onu düşünün. İyi bir dinleyici misiniz, yoksa farkında değil misiniz?
Psikolog Leyla Navaro’nun, ‘Gerçekten Beni Duyuyor Musun?’ isimli kitabında çocuğu dinlerken belli başlı tepkiler sıralanıyor. Siz de bu tepkileri gösteriyorsanız, çocuğunu gerçekten dinlemiyorsunuz demektir.
Çocuğu dinlerken yapılan yanlışlar:
Öğüt vermek, çözüm getirmek, yönlendirmek
Genellikle öğüt vermek, ahlak dersi gibi öneriler çocukta suçluluk duygularını uyandırır ve iletişimin kesilmesine veya yön değiştirmesine neden olabilir. Çocukta direnç, isyan yaratabilir, onu savunmaya iter.
Yargılamak, eleştirmek, ad takmak
Yargılama ve eleştirme tepkileri ile karşılaşan çocuklar kendilerini anlaşılmamış, itilmiş, haksızlığa uğramış, çaresiz hissederler. İletişimi kesebilir ya da aynı şekilde karşılık verebilirler. Çocuğun kendine güveni sarsıldığı gibi, başarısına da engel olabilir.
Soru sormak, araştırmak, incelemek
Bu yaklaşımların içinde önyargı, eleştiri veya zorunlu çözüm bulunur. Ayrıca sorulara cevap vermeye takılarak yön değiştirip esas sorundan uzaklaşılabilir. Sorular genelde ebeveynin nereye varmak istediğini açıklamadığından, çocuk endişeye kapılabilir veya savunmaya geçer.
Teşhis, tanı koymak, tahlil etmek
Çocuğun niyetini, söylemek istediklerini çok iyi biliyormuş, onun kafasının içindekileri okuyormuş gibi bir tavır takınmak, çocuğu savunmaya iter. Sinirlenmesine, sabırsızlanmasına ve karşılık vermesine neden olabilir. Kendisini kıstırılmış, yanlış anlaşılmış ve yanlış yorumlanmış hissettiğinden iletişimi büyük olasılıkla keser.
Teskin, teselli etmek, konuyu değiştirmek
Aslında genelde çok güzel ve yararlıdır. Ama önemli olan teselliyi çocuğun söylediğini duyduğunuzu belirttikten sonra verebilmektir. Söyledikleri duyulmadan teselli edilen çocuk, kendini anlaşılmamış, sorunu önemsiz ve saçma sapanmış gibi algılandığını hisseder.
