İçindekiler
Kompozisyon Nedir Ve Nasıl Yazılır? Kompozisyon Yazım Kuralları Ve Örnekleri
Kompozisyon Türkçeye Fransızcadan girmiştir. Ögelerin bir araya getirilme tarzı olarak da tanımlanabilmektedir. Kompozisyon yazım işleminin iyi anlaşılması için mutlaka örneklerinin incelenmesi gerekir. Kompozisyon yazımına ait yazım kuralları da dikkate alınmalıdır. Bu amaçla yazıda detaylı bilgilere yer verilmiştir.
Kompozisyon Nedir?
Kompozisyonda her konuda yazılabilir. Sanat, müzik, edebiyat, mimarlık gibi çok çeşitli konular kompozisyonun konusunu oluşturabilir. Bu bireyin hangi konuda kompozisyon yazma isteği ile ilgilidir.
Kompozisyon farklı parçaları, ögeleri, nesneleri en iyi şekilde bir araya getirir. Bu sayede yazıda bir bütün oluşmuş olur.
Farklı olan bu parçaları bir araya getirerek bütün oluşturma ve düzenleme işine, ögelerin bir araya getirilme biçimine kompozisyon denir.
Özellikle Türkçe dersinde öğrencilere duygu ve düşüncelerini doğru ifade edebilmek amacıyla yazdırılır. Çünkü kompozisyonun bir diğer tanımı da herhangi bir konudaki duygu ve düşüncelerin doğru, anlamlı, bütün halinde düzenli olarak farklı türlerde oluşturulan ifade şekline denilmektedir.
Kompozisyonun yazım kuralları, konuları, başlıkları, bilgi birikimi, planı ve incelikleri vardır. Bu bilgiler araştırılarak ve örnekler üzerinden incelenebilir.
Kompozisyon yazarken bazı anlatım şekillerinden yararlanılır. Çünkü her kişinin ilgili konu ile ilgili mutlaka anlatmak istediği, vermek istediği bir amaç ya da bilgi vardır. Bu amacı, bilgiyi doğru bir şekilde karşı tarafa kompozisyon aracılığı ile vermek için anlatım tarzları kullanılır.
Sözlü ya da yazılı olarak oluşturulan kompozisyonda kullanılan anlatım şekilleri şöyledir:
Şiirsel anlatım
Hikayeci anlatım
Tasvir yolu kullanarak anlatım
Söyleşmeye bağlı anlatım
Emredici dil ile yazılan anlatım
Kanıtlayıcı yani ispatlayıcı anlatım
Kompozisyon Nasıl Yazılır?
Kompozisyon belirli bölümlere dikkat edilerek yazılır. Kompozisyon yazmaya başlamadan önce nasıl yazılacağı iyi bilinmelidir. Karar mekanizması oluşturulduktan sonra yazıma başlanmalıdır. Kompozisyonda seçilen konuya göre hangi anlatım tarzı kullanılacağı belirlenmelidir. Çünkü bu anlatım tarzı duygu, düşünce, fikir, bilgi, öge ve nesneyi doğru anlatmaya yarar sağlayacaktır.
Belirli yazım kurallarına uyularak yazılan kompozisyon yazımı şu şekilde kaleme dökülür:
Öncelikle ilk olarak konu seçimi yapılmalıdır. Seçilen konu doğru seçilmelidir. Bireyin ilgi duyduğu, bilgi sahibi olabildiği ya da araştırmaya yatkın olduğu severek yazacağı konu seçilmelidir.
Konu seçiminden sonra hangi anlatım tarzı kullanılacağına konuya göre karar verilmelidir. Anlatım tarzları iyi bir şekilde araştırılmalıdır. Örnekleri incelenmelidir. Kişi hangi anlatım tarzında konuyu daha iyi verebilecekse o tarzı seçmelidir.
Bir taslak oluşturmalıdır. Yazıyı tam olarak kompozisyon haline dönüştürmeden taslak halinde yazarak düzenleme ve düzeltme yapmalıdır.
Kompozisyon yazımında giriş, gelişme ve sonuç bölümü yer alır. Bu yüzden giriş, gelişme ve sonuç bölümünün nasıl yazılacağı araştırılmalıdır.
Giriş bölümünde konuyla ilgili ana fikrin içerildiği cümleler kısa ve öz olarak kullanılmalıdır.
Gelişme bölümü giriş bölümünden daha uzun olmalıdır. Detaylı olarak konuyla ilgili bilgilere ve gerekli her şeye gelişme bölümünde yer verilmelidir.
Sonuç bölümü adından da anlaşılacağı gibi sonuç kısmıdır. Bu bölümde anlatılan konuyla ilgili yazarın sonuca ulaşması gerekir. Sonuç içerikli cümleler kesin, net bir dille verilmelidir.
Kompozisyon Yazım Kuralları
İyi ve güzel bir kompozisyon yazımı oluşturmak için bu yazım kurallarına uyulması gerekir. Kompozisyon yazım kuralları şöyledir:
Kompozisyon düz, beyaz, çizgisiz bir A4 kağıdına yazılır.
Kağıdın sol yanından 4 cm, sağ yanından 1,5 cm, üst taraftan 4 cm ve alt taraftan 3 cm kenar boşluğu bırakılmalıdır.
Başlık kağıdın tam ortasında olmalıdır. Başlığın ilk harfleri ya da tamamı büyük olacak şekilde yazılır.
Paragraf başları eşit ölçüde olmalıdır. Paragraf başlarında 3 cm boşluk bırakılır.
Satırlar arasına boşluk bırakılmaz. Sadece paragraf bitiminde diğer paragrafa geçerken bir satır boşluk bırakılır.
Yazı okunaklı ve anlaşılır olmalıdır.
Kompozisyonda imza atılmaz. Sadece kompozisyon bitiminde sağ alt köşeye isim ve soy isim yazılır. İsimin sadece ilk harfi büyük yazılır. Soy isimin ise tamamı büyük harf ile yazılır.
Kağıt temiz olmalıdır leke gibi beyaz kağıdı bozacak görüntü kirliliği yaratılmamalıdır.
Cümleler büyük harf ile başlar. Gerekli yerlerde doğru bir şekilde noktalama işaretleri kullanılır. Sayı ve özel isim yazımına dikkat edilir.
Kompozisyon kağıtta değil de bilgisayarda yazılıyorsa vurgulanmak istenen kelimeler kalın yapılabilir. Alıntı sözler eğik yazı biçimi seçilerek yazılır.
Satır sonuna sığmayan kelimeler olabilir. Bu kelimeler kısa çizgi ile ayrılmalıdır. Aşağı kaydırılarak yazılmalıdır. Elbette ki özel isim ve yabancı kelime ayrılmaz. Bir de üst satırda tek harf kalamaz.
Kompozisyon Örnekleri
Türkçe ve edebiyat dersi için ya da özel hayat için çok fazla sayıda kompozisyon konusu örneği verilebilir.
Örneğin Mustafa Kemal Atatürk’ün Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir sözünü açıklayan bir kompozisyon yazılabilir.
Örneğin Ağzı Kulaklarına Varmak deyimini 200 kelime ile açıklayan bir kompozisyon yazılabilir.
Örneğin Ak Akçe Kara Gün İçindir atasözünü açıklayan bir kompozisyon yazılabilir.
Örneklerde de görüldüğü gibi deyim, atasözü ya da önemli liderlerin sözlerini açıklayan kompozisyon konuları oluşturulabilir. Bunların yanında günümüzde var olan güncel haber konuları kompozisyon konusu olabilir. Ekonomi, siyaset, sanat gibi konularda da kompozisyon yazılabilir.
Anlaşılacağı gibi kompozisyon çok genel konularda yazılabileceği gibi özel konularda da yazılabilir. Konu ne olursa olsun yukarıdaki belirtilen yazım kuralları ve başlık kısmına dikkat edilerek yazılmalıdır.
Giriş, gelişme ve sonuç şeklinde yazılan kompozisyonda sayfa düzeni ölçülerine uyulmalıdır. Aynı zamanda kompozisyon bittikten sonra en alta imza atılmadan isim ve soy isim eklenmelidir. Başlık mutlaka en üst ve orta kısma eklenmelidir.
Kompozisyon Nedir? Türkçe Kompozisyon Nasıl Yazılır? Kompozisyon Kuralları Ve Örnekleri
Kompozisyon kavramı mimarlıktan güzel sanatlara, müzikten edebiyata kadar olan pek çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Bu bakımdan pek çok insanın anlamını merak ettiği kavramlar arasında yerini almaktadır.
Kompozisyon Nedir?
Edebiyatta kullanılan kompozisyon kavramı, düşünce ve duyguları düzgün bir biçimde sıralama ve ifade etmeyi öğrenmek gayesi doğrultusunda yapılan bir düzyazı çalışması olarak ifade edilir. Kompozisyon en az üç bölümden meydana gelir buna göre: giriş, gelişme ve sonuç. Bu bölümlerden her biri ise en az bir paragraftan meydana gelir.
Türkçe Kompozisyon Nasıl Yazılır?
Türkçe kompozisyon nasıl yazılır sorusu en fazla sorulan ve cevabı çok fazla merak edilen sorulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçe kompozisyon yazımı giriş, gelişme ve sonuç şeklinde gerçekleştirilir.
Kompozisyonda giriş diğer bir tabiri ile serim bölümü: Verilmiş olan bir konuyu açıklayabilmek amacıyla önce açıklanması gerekli olan düşünce belirlenir ve belirlenmiş olan bu düşünce giriş bölümünde ifade edilir. Giriş bölümde sadece açıklanması gerekli olan düşünce ifade edilir. Bu bölümde herhangi bir örnek verilmez ve açıklamada bulunulmaz. Giriş bölümünde kısa ve öz bilgi verilmesinin gerekliliği söz konusudur.
Gelişme Diğer tabiri ile düğüm bölümü: Gelişme bölümünde, giriş bölümünde belirtilmiş durumda olan düşünce geniş bir biçimde açıklanır. Gelişme bölümünde örnek verilmesinin gerekliliği söz konusu ise örnek verilir. Fakat verilecek olan örnekte örneğin diye başlanılmaz ve örneğin sözcüğü kullanılmaz.
Verilen örneğin birden fazla sayıda olmaması gerekir. Gelişme bölümü bir paragraftan fazla olabilir. İlk paragrafta anlatılmış olan konunun devamı gibi olup daha geniş ve açıklayıcı bir niteliğe sahip olması gerekmektedir. Gelişme bölümünün giriş ve sonuçtan daha çok yazılmasının gerekliliği söz konusudur. Bu bölümde konuların daha fazla açılması gerekmektedir. Yani bu bölümde konu ayrıntılarıyla anlatılır. Gelişme bölümü esasında “Ne olacak?” diye merak edilen bölüm olma niteliği barındırmaktadır.
Sonuç diğer tabiri ile çözüm bölümü: Bir kompozisyondaki sonuç bölümünde, giriş ve gelişmenin ortak düşüncesi bir başka ifadeyle ana düşünce yazılır. Sonuç bölümü yazılı anlatımın diğer kısa bölümünden biridir. Sonuç bölümünde de dikkat edilmesi gerekli olan en önemli özellik fazla ayrıntıya girmemek olmaktadır. Bu bölümünde kısa ve öz olması önemlidir. Bu bölüm çıkarılmış olan ana düşünceyi anlatır ve giriş ve gelişme bölümünden daha kısa bir şekilde yazılmalıdır.
Kompozisyon Kuralları ve Örnekleri
Kompozisyon yazarken dikkat edilmesi gerekliliği söz konusu olan belli başlı kuralların varlığı söz konusudur. Bunlar:
- Yazılacak olan kompozisyonun çizgisiz A4 kâğıdına yazılması gerekir.
- Kompozisyon yazılacak olan A4 kâğıdının sağ tarafından 1,5 cm, üstünden ve sol tarafında 3 cm, alt tarafından ise 2,5 cm boşluk bırakılmasına dikkat edilmelidir.
- Kompozisyonda belirlenecek olan başlığın tam ortadan hizalanması ve tüm harflerin yahut kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde yazılmalıdır.
- Paragraflara başlanırken 3 cm boşluk bırakılmalı ve bu boşluk tüm paragraflarda eşit bir şekilde olmalıdır.
- Kompozisyondaki bütün satırların yazımı ve aralarında bulunacak olan boşlukta aynı şekilde olması gerekmektedir. Var olan bütün yazım kuralları kompozisyon yazımı içinde geçerli olmaktadır.
1- Milli Kültür İle Alakalı Kompozisyon Örneği
Milli kültür bizim üzerinde yaşadığımız bu topraklar üzerinde
yaşam sürecimizin ve bizim hayata bakış açımızı bize ait olan
gelenek ve görenekleri ortaya koyan en güzel unsurlardır.
Milli kültür bizleri biz yaban ögelerin temelini oluşturur.
Çağımızda milli kültür ve ögelerimize sahip çıkılmaması oldukça acı bir olaydır. Bizim yozlaşmaya ve bu halkın daima hakimiyet sahibi olabilmesi bizim bir toplum olarak yok olmamamız için görenek ve geleneklerimize sahip çıkmamız gerekir. Dilimizi dünyada daha yaygın bir hale getirmeli, aile kültürümüzü tüm bireyler arasında yaygınlaştırmalıyız.
Unutulmaması gereken husus milli kültürün bir ağaç gibi olduğudur.
Kökü ve gövdesi ne kadar kuvvetli tutulursa o kadar güçlü bir millet haline geliriz.
2- Dil İle Alakalı Kompozisyon Örneği
Bir toplumun temellerinin kuvvetli olabilmesi için en
önemli unsurlardan biri olan dil ve mevcut durumdaki dili geliştirmek
ve korumak üzerimize düşmekte olan en önemli görevlerden biridir.
Türk Dilinin önemini ilk kez olarak Atatürk’ün
Türk Dil Kurumunu kurmasıyla beraber ne kadar
önem taşıdığını bize aşılamak için çaba göstermiş bir milletin
ancak kuvvetli ve herkes tarafından kabul görmesiyle güçlü bir millet haline gelebileceğimizin farkına varmamız gerekmektedir.
Bir toplumun var olabilmesi için dilinin herkes tarafından yeterli değeri görmesi gerekmektedir. Diğer dillerden dilimize olan müdahalelere karşı uyanık olmalıyız. Dilimizin asimile olmaması adına yabancı sözcüklerin girişine ve ülkemiz sınırları içerisinde kullanılmasına karşı kontrollü ve dikkatli olmalıyız.
Türk dili toplumumuzun var olması anlamına gelir. Dini inançlarını yitiren bir millet yok olmaya mahkum olmuştur. Bundan dolayı Türk Dilimizi muhafaza etmeli ve onu dünya dilleri arasında layık olduğu önemli yere taşımalıyız.
Kompozisyon Nasıl Yazılır?
Kompozisyon, “farklı parçaları, nesneleri, ögeleri en iyi şekilde bir araya getirme ve bu şekilde oluşturulmuş bütün” anlamında bir kavram. Mimarlıktan güzel sanatlara, müzikten edebiyata kadar çok farklı alanlarda kullanılır.
Türkçeye Fransızcadan geçmiştir.
Edebiyatta kompozisyon, duygu ve düşünceleri düzgün bir şekilde sıralama ve ifade etmeyi öğrenmek amacıyla yapılan bir düzyazı çalışmasıdır. Kompozisyon en az üç bölümden oluşur: giriş, gelişme ve sonuç. Bu bölümlerden her biri en az bir paragraftan oluşur.
Kompozisyon yazmak, sanıldığı gibi herhangi bir konu üzerinde aklına gelen her şeyi basit bir düzen içerisinde ifade etmek değildir. Daha doğrusu, ciddi bir kompozisyon daha yoğun bir çabayı ve özeni gerektirmektedir. Bunun için etkili ve verimli bir kompozisyon yazarken belli kurallara uymak; kompozisyon yazma ilkelerini sırasıyla yerine getirmek gerekir.
Kompozisyon Nedir?
Kompozisyon farklı parçaları, nesneleri ya da unsurları bir araya getirerek bir bütün oluşturma olarak tanımlanabilir. Kompozisyon kelimesi dilimize Fransızcadan girmiştir. Kelimenin kökü Fransızca “composer” fiiline dayanmaktadır. Her ne kadar kompozisyon kelimesi edebiyat ile ilgili bir terim gibi algılansa da mimari, resim, müzik, görsel sanatlar vb. daha birçok alanda kompozisyon terimi kullanılmaktadır.
Edebiyat terimi olarak kompozisyon herhangi bir duygu ya da düşünceyi hem şekil olarak hem de içerik olarak belli bir plan dahilinde yazılı olarak anlatmak şeklinde tanımlanabilir. Kompozisyon; içerisinde kenar boşlukları, yazım ve noktalama kurallarına uygunluk, başlık vb. birçok dikkat edilmesi gereken hususu barındırır.
Kompozisyon Nasıl Yazılır?
İyi bir kompozisyon yazmak için birden fazla etmeni göz önünde bulundurmalıyız. Bu etmenlerin başlıcaları şunlardır:
Giriş, Gelişme ve Sonuç Bölümleri Nasıl Olmalı Nasıl Yazılmalıdır?
Öğrenciler, çoğu defa bir kompozisyonda giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin hangi kısımlar olduğunu kestiremezler. Kendileri kompozisyon yazacak olsalar, bu bölümler arasında bir satırlık boşluk bırakarak ve yeni bölüme biraz içeriden başlayarak çözüm bulurlar; ancak önceden yazılmış ve gerekli boşluklar bırakılmamış bir kompozisyonu bölümlere ayırmakta zorlanırlar. Ama olsun, bu pek de önemli değil. Sizin yapmanız gereken, öğretmeninize kompozisyon yazmanın kurallarını bildiğinizi göstermektir. İşte, bunu da giriş, gelişme, sonuç bölümleri arasında birer boşluk bırakarak ve paragrafa içeriden başlayarak yapabilirsiniz.
Giriş Bölümü Nasıl Yazılır?
Kendinizi bir satıcı olarak düşünün. Etrafınızda müşteriler var ve kompozisyonunuzu kısa sürede bu müşterilere satmak zorundasınız. Kompozisyonunuzun değerini anlatmak için fazla zamanınız da yok. Bu yüzden giriş bölümü ile müşterilerinizi (öğretmeninizi veya okurlarınızı) etkilemek zorundasınız. Bu nedenle, başlıktan sonra üzerinde en çok düşünmeniz gereken şey giriş bölümüdür. Giriş bölümünde, okuyucuları etkileyecek, onların ilgisini çekecek ve kompozisyonu okumaya devam ettirecek cümleler kullanmalısınız. Kısacası, okuyucuda bir merak uyandırmalısınız. Bunu bazen etkileyici bir tanımla, bazen merak uyandırıcı bir soruyla veya bazen de bir kelime oyunuyla yapabilirsiniz.
Gelişme Bölümü Nasıl Yazılır?
Gelişme bölümü, kompozisyonun en kapsamlı bölümüdür. Anlatılanların büyük bölümü gelişme bölümü içerisinde yer alır. Giriş bölümündeki etkileyici anlatımdan sonra meselenin özüne, gelişme bölümünde inmeye başlarsınız. Burada, anlatmak istediğiniz konu ile ilgili örnekler verebilir, konu ile ilgili kısa öyküler, fıkralar anlatabilir hatta şiirler bile yazabilirsiniz.
Sonuç Bölümü Nasıl Yazılır?
Önceki bölümlerde anlatmak istediğiniz her şeyi anlattınız. Artık sonuç bölümünde, anlatmak istediklerinizi toparlayacak ve okuyucuya son mesajınızı vereceksiniz. Giriş bölümündeki etkileyiciliğinizi burada da konuşturmalısınız. Okuyucunun ağzında iyi bir tat bırakmak için yine etkileyici cümleler kullanmalı, gerekirse etkileyici bir özlü söz kullanmalısınız.
Kompozisyonda Sayfa Düzeni Nasıl Olmalıdır?
Kompozisyon yazarken dikkat edilmesi gereken noktalardan en önemlisi sayfa düzenidir. Sayfa düzeni kompozisyonun ciddiyetini ve yazarken verilen önemi gösterir. Sayfa düzeninin en önemli noktalarından biri kenar boşluklarıdır. Kenar boşlukları yaklaşık olarak üstten ve soldan 3cm, alttan 2,5 cm, sağ taraftan ise 1,5 cm civarındadır. Tabi bu boşlukları belirlerken elimize cetvel almamıza gerek yok. Göz kararı sayfada düzen olmasına dikkat ederek bu boşlukları bırakabiliriz.
Sayfa düzeni ile ilgili diğer bir nokta ise başlığın yazımıdır. Başlık yazılırken sayfa ortalanır ve kelimelerin ya tamamı büyük harfle ya da her kelimenin ilk harfi büyük yazılır. Başlık yazarken renkli kalem kullanmamak gerekir. Siyah ya da mavi kalem kullanılmalıdır. Tabi sadece başlık yazarken değil kompozisyonun tamamında mavi ya da siyah kalem kullanmak gerekir.
Sayfa düzeni ile alakalı önemli bir husus da paragraf başlarıdır. Paragraflar oluşturulurken paragraf başı yaklaşık olarak 1cm kadar içe girilerek başlanır.
Kompozisyon yazılan kağıdın buruş buruş olmamasına, temiz olmasına dikkat etmeliyiz. Çünkü kağıdın şekli bizi yansıtır
