e-Defter nedir?
E-Defter, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu kapsamında belirlenen hüküm gereğince firmaların büyük defterlerini ve yevmiye defterlerini elektronik ortamda tutma zorunluluğu kapsamında hazırlanan elektronik uygulamaya denir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen formatta hazırlanan e-Defter kurumla doğrudan paylaşılmaz. E-Defter beratı denilen özet bilgiler kurumla paylaşılarak gerekli denetim sağlanmış olur.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, e-Belge uygulamalarının kapsamının genişletilmesine yönelik 22 Ocak 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 535 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği doğrultusunda, mükelleflerin e-Defter uygulamasına zorunlu geçişi için zaman daralıyor.
2023 e-Defter zorunluluğu nedir?
Brüt satış hasılatı sınırına göre, aşağıda belirtilen mükellef gruplarının 1 Ocak 2023 itibarıyla hazırlıklarını tamamlayarak e-Defter uygulamasına geçmeleri gerekiyor.
| Mükellef Grubu | Brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) sınırı |
| Sektör bağımsız mükellefler | 4 MİLYON TL (2021 hesap dönemleri için) |
| Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükellefler | 1 MİLYON TL ve ÜZERİ (2020 veya 2021 hesap dönemleri için) |
| e-Ticaret faaliyetinde bulunan mükellefler (Kendilerine veya Aracı Hizmet Sağlayıcılarına Ait İnternet Sitelerinde veya Diğer Her Türlü Elektronik Ortamlarda Mal veya Hizmet Satışını Gerçekleştirenler) | 1 MİLYON TL ve ÜZERİ (2020 veya 2021 hesap dönemi için) |
| Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmeleri | Ciro sınırlaması olmaksızın 22.01.2022 tarihi itibarıyla kapsam dahilinde olanlar |
| Tebliğin yayım tarihinden sonra faaliyete başlayanlar (2022 yılında e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından) |
2022 e-Defter zorunluluğu nedir?
e Defter zorunluluğu, 2021 yılı vergi mükelleflerinin ödedikleri vergi oranlarına göre belirlenir. Öncelikle 2021 yılında vergi dönemleri içerisinde 4 milyon TL ve üstü vergi borcu çıkan gerçek ve tüzel mükellefler 1 Ocak 2023 tarihine kadar e-Defter’e geçmek zorundadır. Bunun haricinde e Defter geçiş hadleri şöyle açıklanabilir;
2022 yılı ve bunu takip eden vergi dönemlerinde 3 milyon TL ve üzeri bir vergi mükellefiyeti bulunanların 1 Ocak 2024 tarihine kadar
Gayrimenkul ve motorlu taşıt işiyle uğraşıp 2020 ve 2021 yılında 1 milyon TL brüt gelir elde edenlerin 1 Ocak 2023 ve 2022 döneminde 500 bin TL brüt gelir elde edenlerin 1 Ocak 2024 tarihine kadar e-Defter’e geçmesi gerekir.
2021 ve sonrasındaki dönemde 10 milyon TL üzeri vergi mükellefiyeti bulunanlar e-Defter’e 1 Ocak 2023’e kadar
E-ticaret işiyle uğraşıp 2020 ve 2021 yılında 1 milyon TL brüt gelir elde edenlerin 1 Ocak 2023 ve 2022 döneminde 500 bin TL brüt gelir elde edenlerin 1 Ocak 2024 tarihine kadar e-Defter’e geçmesi gerekir.
Şirketlerin tam bölünme, birleşme ya da başka değişikliklerden dolayı ortaya çıkan yeni sahipleri eğer vergi mükellefi ise e-Defter’e geçmeleri zorunludur.
E-Fatura mükellefi olan tüm gerçek ve tüzel kişilerin aynı zamanda e-Defter mükellefi de olduğu unutulmamalıdır.
e-Defter’e geçiş nasıl yapılır?
Gerçek ya da tüzel kişiler https://www.edefter.gov.tr/anasayfa.html üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yapılır. Başvuru yapabilmek için tüzel kişilerin mali mühür, gerçek kişilerin ise mali mühür ya da e-imza ile yaptıkları işlemi onaylamaları gerekir. İşleminiz başarılı olursa e-posta adresinize bilgilendirme maili gelir. Eğer başvuru esnasında sıkıntı yaşarsanız Java Console’daki bilgileri edefter@gelirler.gov.tr adresine mail olarak gönderebilirsiniz.
e-Defter başvurusunda dikkat edilmesi gerekenler
E-Defter başvurusu esnasında teknik sorunlar yaşamanız olası olduğundan dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Bu hususlar kısaca şöyle sıralanabilir;
e-imza ve mali mühürlerin bilgisayarın işletim sistemlerine uygun olması gerekir.
Bilgisayarınızın Java 32 bit aygıtına sahip olmalı.
Kart bilgilerinizi girerken Türkçe karakter kullanmamalısınız.
Defterler elektronik ortamda hazırlandığı için uluslararası standartlara uygun olarak XML formatında ve UTF-8 dil kodlaması ile oluşturulması lazım.
Yevmiye defterleri oluşturulurken defter boyutunun maksimum sınır aşmamasına dikkat edilmesi gerekir.
e-Defter uygulamasına geçiş yapmanın avantajları neler?
E-Defter uygulamasının başta zaman olmak üzere ekonomik ve hukuki bazı kolaylıklar sağlar. Genel olarak e defter uygulamasının avantajları şunlardır;
Öncelikle her vergi dönemi için sayfalarca harcayacağınız kağıdı kullanmayarak onlarca ağacın kurtulmasını sağlayabilirsiniz.
E-Defter uluslararası standartlar esas alınarak hazırlandığından çok uluslu şirketler veya yabancı ülkede faaliyet gösteren birimleriniz için kolay bir çözüm sunar.
Defterlerin fiziki baskısı, taşınması, saklanması ekstra yer ve bütçe gerektirdiğinden bu masraflardan kurtulursunuz.
Elektronik ortamda e-Defterlerde meydana gelen hataları düzeltmek daha kolay ve hızlı olabilir.
Büyük Defter ve Yevmiye Defteri hazırlamak için gerekli personel masrafı ve zamandan e-Defter’e geçiş yaparak bilgisayar tabanlı hesaplama programlarıyla kurtulabilirsiniz.
E-Defterleri elektronik ortamda 10 yıl saklayabildiğiniz için geçmişe dönük bir probleme hızlıca müdahale edebilir ve arşivleme işlemlerini kolayca yapabilirsiniz.
