Bazı çocuklar akıllı uslu ve söz dinleyen çocuk olurken niçin bazıları aşırı şımarık olur ve durmadan yaramazlık yapar?
Ebeveynlik kolay bir iş değildir. Her şeyden önce çocuk büyütmek her yönüyle çok emek ve bilgi isteyen yorucu bir iştir. Saldın çayır mevlan kayıra diyerek de çocuklar büyür fakat ondan sonra ortaya hayırsız evlat modelleri çıkar.
Sizin de çocuğunuz varsa ve evinizde aşırı şımarık bir çocuk görmek istemiyorsanız bilmeniz gereken çok önemli noktalar var. Her işin bir püf noktası olduğu gibi doğru şekilde çocuk yetiştirmenin de püf noktaları mevcut.
Peki çocuklarımızın aşırı şımarık olmaması için neler yapmalıyız ve akıllı uslu olan çocuğumuzu etraftaki diğer çok şımarmış çocuklardan korumak için nelere dikkat etmeliyiz?
Eğer çocuğunuz varsa şımarık çocuklardan nasıl uzak tutabilirsiniz? Çocuk gelişim uzmanlarına sık sık bu tür sorular soruluyor. Şımarık çocukları olan ailelerde amaç çalıştıkları için ona herşeyin en iyisini sunmak ancak dünyanın gerçekleri bu değil. İnsanlar her istediklerini hemen elde edemez.
Şımarıklık bebekken mi başlar?
Bebekler şımarmaz. Bebekler birşeye ihtiyaç duydukları zaman ağlarlar, sizi kullanmaya ya da yapacaklarınızı engellemeye çalışmazlar. Bebeklikte dünyanın gerçekten güvenli bir yer olduğunu bilemye ihtiyaç duyarsınız. Eğer çocuğa çok fazla şey verirseniz, sınırları belli olmazsa, onların sağlığı için herşeyi yaparsanız şımarması da mümkündür. Ancak bu davranış değişikliği belirli dönemlerde ortaya çıkar, 6 aylıkken bu şekilde davranılan bebekler şımarmaz. Ayrıca, literatürde şımarık çocukların daha akıllı olduğuna dair bir bilgi de yok. Onu dışarı götürmek istediğinizde ya da giydirmek istediğinizde her zaman ‘hayır, hayır, hayır!‘ sözcüklerini duymanız da çocuğunuzun şımarık olduğunu göstermez.
Çocuğunuzun şımarıklık yaptığını gösteren 3 işaret
Örneğin yemek için dışarı çıktınız ve çocuğunuz gelen yemeği yemek istemedi. Bu durumla karşılaşmamak için çocuklara özel menünün bulunduğu restoranı tercih edin. Çocuğunuz herşey yolunda olmasına rağmen hala yemeğini yememekte ısrarlıysa şımarık hareketler gösteriyor olabilir.
Öfke nöbetleri. Yeni yürümeye başlayan çocuklarda öfke nöbeti normaldir ancak 5-6 yaş civarında birşeyi isteme ya da istememe olarak arttıysa bu durum şımarıklıkla ilgilidir. Ufak çocuklar duygularını ifade etmenin, kendilerini dinletmenin ancak bu şekilde mümkün olduğunu görmüş olabilir. Ancak daha büyük çocuklar öfke nöbetine giriyor ise, bu davranışı istediğini yaptırmak için kullanıyor olabilir.
Ailelerde aşırı özgürlük. Çocuğunuz siz ya da başkası olmadıkça uyumuyor diye, sonsuza kadar onu bebek bakıcısı ya da büyükanne ile uyumalarına izin veremezsiniz. Aynı şekilde okula gitme konusunda da sıkıntı yaşıyorsanız bu şımarıklık olabilir. Çocuğunuz size güvenmeli ve bağlı olmalı ancak büyüdükçe tek başına ya da diğer insanlarla da rahat vakit geçirebilmeli. Bu nedenle uzmanlar şımartılmış çocuk yerine “istekleri aşırı yerine getirilmiş“, “aşırı korunmuş” kelimesini kullanmayı tercih ediyor. Çocuğunuz yeni yürümeye başlamadıysa, bebek gibi davranıyor, bağırıp ağlıyorsa bu gruba girdiğini gösterir. Bu aynı zamanda kendilerine güvenmediklerini ve güvende hissetmediklerini gösterir.
Şımarık olmayan çocuğu şımarık olanlardan nasıl korursunuz?
Çocuğunuz şımarık değilse onu şımarık çocuklardan nasıl uzak tutabilirsiniz? Ona bu konuda öğütler vermeye yürümeye başladığı dönemde başlayabilirsiniz.
Örneğin ‘Asla sıcak sobaya dokunma’, ‘Asla caddeye koşma’ gibi dış etkenlere karşı onun güvenliğini sağlayan öğütlerinizi kanıtlayın. Ona ne demek istediğinizi gösterek anlatın. Güvenlik konusunda asla farklı şeyler söylemeyin.
Sosyal davranışlarını aynı şekilde güçlendirin. Arkadaşlarıyla oyun oynarken nazik olmasını, lütfen, teşekkürler demesini öğretin. İlk önce siz arkadaşlarınıza öyle söyleyin, sizi görüp kendisi de öyle yapacaktır.
Çocuklarınız büyüdükçe davranışları hakkında açık konuşun. Okul çağında ya da ergenlik döneminde kavramaları güçlenir. Problemleri birlikte oturup konuşarak çözmeye çalışın. Örneğin, çocuğunuza ‘bunları neden yapıyorsun’ dediğinizde bunu size anlatmayabilir. Ama ‘merak ediyorum neden bunlar oluyor’ gibi ucu açık bir soru sorduğunuzda size daha iyi yanıt verebilecektir. Ancak öğrendiğiniz şeyler sizi şaşırtmamalı., aşırı tepkiler vermemelisiniz.
Sakin olun. Tansiyonunuzu yükselten, kendinizi kötü hissetmenize neden olan durumlarla her zaman karşılaşabilirsiniz. Çocuğunuza kötü davranışlar öğretmeseniz bile bunlara hazırlıklı olun. Eğer herhangi bir davranışın neticesinin ne olacağını çocuğunuza anlattıysanız, doğruyu yanlışı bileceklerdir. 10 defa “Eğer uslu durursan sana yeni bir oyuncak alacağım” dediyseniz bu artık işe yaramayabilir. Çocuklar bir şey kontrolden çıktığında, onlar yardım için de ağlayabilir, bu şımarık çocuk davranışı değildir. Unutmayın, onlara doğru ve dengeli davranmayı öğretmek sizin elinizde. Bunu da sakin kalarak başarabilirsiniz.