Kıl dönmesi, kılların kuyruk sokumu ve nadiren göbekte cilt altına geçip yara, abse ve fistül oluşturmasıdır. Kıl dönmesi, yani DERMOİD KİST veya PİLONİDAL SİNÜS, cilt altı kıl yuvası demektir. Sırt ve baştan dökülen kılların kuyruk sokumundaki iki kaba et arasında, kıllı ve terli oluğa takılıp sürtünmelerle oluğun en dibindeki ter bezi deliklerinden vida gibi dönerek cilt altı yağ dokusu içine hissettirmeden girmesi, labirentler açması, peşinden labirentlere giren bakterin de katkısı ile etrafı iltihaplandırması; cerahatlı veya kanlı, pis kokulu akıntılar ve abseler oluşturmasıdır. Sert büro koltuklarında ve bilgisayar başında, özellikle kaykılık pozisyonda uzun süre oturanlarda veya uzun süre jip sürenlerde veya uzun süre otobüs yolculukları yapanlarda daha sık olur.
Kıl dönmesi 16 ila 30 yaş arası kıllı ve gürbüz, genç erkeklerde, nadiren de genç bayanlarda oluşur. Oluş şekline gelince; kıllar yılan derisindeki gibi yivli veya pullu olup, dar ve sıkışık veya sürtünmeli ortamlarda kıpırdandıkça tek yönde ilerler. Saç telini iki parmak ile tutup hafifçe oğuşturunca bu hareketi açıkça görmek mümkündür. Benzer şekilde iki kaba et arasındaki herhangi bir serbest kıl, sürtünme, itelenme ve dönme mekaniği ile oluğun dibine doğru hareket eder. Hiperkeratoz ve aşırı terleme nedeni ile genişlemiş bir ter bezi ağzından deri içine girebilir, peşinden başka bir kıl geçebilir. Giderek bu minik ağız, kılların minik zorlaması ile genişler, deri hücreleri ter bezinin ve deliğin içine doğru yürür ve deliklerin iç yüzeyi cilt epiteli ile döşenerek minik bir tünel oluşur ve peşpeşe kılların buraya girmesi kolaylaşır. Uzun saç kılları bile girebilir. Bazan bir kaç kıl girdikten sonra tünel girişi iyileşip kapanabilir. Ama tünel içindeki kılların ve bakterilerin cilt altında derinlere doğru ilerlemesi ve iltihaplanmalar devam eder. Günün birinde mutlaka abseleşme ve fistülleşme olur. Fistül ağızlarının % 78’i oluğun sol kenarında ve % 82’si kıl giriş deliklerinin yukarı tarafında yer alır.
Belirtileri
Kuyruk sokumunda ;
Ağrı
Akıntı
Kaşıntı olabilir.
Nasıl Oluşur?
Kuyruk sokumunda toplu iğne başı ile bir misket sığacak büyüklüğe kadar değişen büyüklüklerde bir veya birden fazla delik ile karşımıza çıkar. Kıl , zamanla cilt altında ilerleyip tüneller oluşturabilir. Bir süre sonra iltihapla beraber deriyi bir yerden patlatır . Akıntıyla beraber kılların bir kısmını da vücut dışarı atmış olur. Kılların taşıdığı mikroplarla cilt altında gelişen iltihaplanma bazen abse dediğimiz ağrılı şişliğe neden olur. Birkaç gün içinde ağrı giderek artar ve absenin patlaması ile ağrı azalır , akıntılı dönem başlar.
Kıl Dönmesi Tedavisi
Flap yöntemi
Genel olarak orta hattaki kıl dönmesini çıkarıp yerine yanlardan daha dayanıklı kılsız bir cilt parçasını getirip dikme işlemini içerir.Kıl dönmesi çıkarıldıktan sonra oluşan boşluğa yan taraftan cilt,cilt altı ve kasın zarını içeren bir parça dil şeklinde kökü vücuda bağlı olarak getirilip dikilir.En büyük üstünlüğü tekrarı diğer ameliyatlara oranla daha azdır.Getirilen parçanın şekline yada tarif eden cerrah yada kliniğin adına göre limberg,rhomboid,eliptik,karydakis,modifiye limberg,V-Y flap,Z plasti gibi çeşitli isimler verilmiştir. Küçük ayrıntılar dışında etki ve yan etki konusunda ciddi farkları yoktur.
Avantajları:
-Tekrarlama ihtimali düşüktür(% 1- 8 ) (çok değişken sonuçlar verilmektedir)
-Gerginlik olmadığından daha az ağrılıdır (klasik ameliyata göre)
Dezavantajları:
-İş gücü kaybı fazladır (10-15 gün)
-Narkoz gerektirir(bölgesel uyuşturmayla yapılabilir ama kalite düşer)
-Yataklı tedavi kurumu gerektirir(ayaktan da yapılabilir ama enfeksiyon riski çok yükselir)
-Abartılı bir yara izi olur ( 10-12 cm uzunluğunda büyük bir “Z” harfi şeklinde
– Yüzde 12 civarında enfeksiyon gelişebilir
-Ameliyat sonrası erken dönemde yara açılabilir.
-Ameliyat sonrası zorunlu yatış pozisyonu gerekir.
-Ameliyat sonrası vakum aleti konmazsa kanama ve enfeksiyon riski çok artar.
-Teknik olarak zor bir ameliyattır.
-Uzun sürer (40-45 dakika)
Ameliyatsız tedavi
Uzun yıllardır uygulanan ameliyatla tedavi
-Narkoz riski
-Ameliyat sonrası ciddi ağrı
-15-30 gün iş gücü kaybı
-% 5-40 arası tekrarlama ihtimali
– Yataklı tedavi kurumunda yapıldığından daha pahalı olması
-Enfeksiyon
-Pansuman(açık bırakılması durumunda 4-6 ay kadar sürebilir) gibi problemler sebebiyle doktorları yeni ameliyat teknikleri ve tedavi modelleri geliştirmeye zorlamıştır.
Halihazırda en yaygın uygulanan ameliyatsız tedavide;
Baş ve omuzdan düşerek kuyruk sokumuna yerleşip yumak yapmış kıllar toplandıkları boşluktan 2-3 mm lik aletlerle çıkarılır ve oluşmuş kapsülün içi kıllardan arındırılır.Yani hastalığın asıl sebebi ortadan kaldırılır.Kılların alınmasıyla 2-4 santimetreküp genişliğinde bir boşluk oluşur.Oluşan bu boşluğun içine orayı yok edecek kimyasal maddeler verilir. Gerekirse çevredeki kılları sayıca azaltmak için bölgeye lazer uygulanır. Ameliyat olmadığından yukarda sayılan problemlerin hiçbiri görülmez hasta hiçbir ağrı duymadan 8-10 dakikada tedavisini yaptırıp aynı anda işine dönebilir.Ameliyatsız kıl dönmesi tedavisi konusunda tecrübeli cerrah tarafından uygulandığında başarı şansı yüzde yüzlere yaklaşmaktadır.Uygun vakalar seçildiğinde genel olarak % 98 başarı öngörülmektedir.
Avantajları:
-Tedavi 8-10 dakika gibi kısa sürede tamamlanır.
-Hasta tedaviden hemen sonra işine dönebilir hiç iş gücü kaybı olmaz.
-Gerek tedavi anında gerekse sonraki günlerde ağrı olmaz.
-Yataklı tedavi kurumu gerektirmez ayaktan uygulanabilir.
-Narkoz gerekmediğinden riski yoktur.
-Ameliyat sonrası görülebilen kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar görülmez.
-Ameliyat olmadığından yara izi ve deformasyon oluşmaz
-Tedavi sonrası pansuman,bakım ve kontrol gerektirmez
-Diğer tedavi yöntemlerinden % 60 – 90 oranında daha ekonomiktir.
-Tekrarlama ihtimali ameliyatla tedaviye oranla çok daha azdır.
Dezavantajları:
-Her vakaya uygulanamaz seçici davranmak gerekir.
– İlk seansta % 70-80 oranında tam düzelme gerçekleşir ancak % 20-30 vakada 2 veya 3.seans gerekebilir.
-%1- 3 oranında hiç düzelmeyebilir.
Klasik teknik-Kıl Dönmesi Ameliyatı
Uzun yıllardır yapılan bir ameliyattır.Kıl dönmesinin olduğu alan genişçe çıkarılır oluşan açıklık cilt uç uca gelecek şekilde kalın iplerle dikilir.Rutin pansumanlar sonrası 12-14.günlerde dikişler alınır.
Avantajları::
-Kolay uygulanan bir tekniktir.
-Ameliyat süresi kısadır(25-30 dakika).
Dezavantajları:
-Tekrarlama ihtimali çok yüksektir % 30 (% 50 ye çıktığını yazan yayınlar mevcuttur)
-Narkoz gerektirir
-2 Hafta pansuman ve bakım gerektirir
-10-15 gün iş gücü kaybı olur
-Yataklı tedavi kurumu gerektirir.
-Ameliyatın sonrası ağrı çok fazladır giderek azalan şekilde 10-15 gün devam eder.
-Geniş yara izi kalır.
– Yüzde 10-15 enfeksiyon gelişebilir
-Ameliyat sonrası erken dönemde yara açılabilir.
-Ameliyat sonrası zorunlu yatış pozisyonu gerekir.
