İnsanların dostu olan kedi ve köpekler birçok kişinin evinde beslediği hayvanlardır. Bu hayvanların düzenli olarak veteriner kontrollerinin yaptırılması ve gerekli aşılarının uygulanması insan sağlığı açısından oldukça önem taşımaktadır. Her ne kadar sevimli canlılar olsalar da bu hayvanlardan insanlara geçen pek çok hastalık bulunmaktadır. İşte, kedi ve köpeklerden insanlara geçen hastalıklar;
Kuduz: Bütün sıcak kanlı hayvanları etkileyen akut seyirli ve 10 gün içinde ölümle neticelenebilen viral bir hastalık türüdür. Enfekte olmuş hayvanın salyasından kan yoluyla bulaşır. Aşılı olmadığını düşündüğünüz bir kedi veya köpeğin tırmalaması ya da ısırması halinde, kanayan yeri sabunlu suyla yıkayarak hastaneye başvurulmalıdır. Evinizdeki evcil hayvanlarınızı yılda bir defa kuduz virüsüne karşı aşılatmalısınız.
Salmonella: Bu hastalık memeli hayvanlarda, kuşlarda ve sürüngenlerde görülmektedir. Bakteri kedi ve köpeklerin bağırsağında relatif şeklinde durur ve bağışıklık sisteminin zayıflaması ile uygun şartları yakalayarak hastalık meydana getirir. Dışkılarının bulaştığı gıdaların diğer hayvanlar tarafından alınması ile de bulaşmaktadır. Bunun yanında dışkı yeme ve tüyleri yalama gibi hallerde de ağız yoluyla alınmaktadır. Genç olan kedi ve köpekler bu hastalığa karşı daha hassastırlar. Enfekte olan kedi ve köpekler 20-40 gün süreyle bakterileri çevreye yayarlar. Çocuklar başta olmak üzere insanlar köpek dışkısı ile hastalığı kaparlar.
Brucella: Dişi köpeklerde yavru atma, erkek köpeklerde kısırlık ve yavru köpeklerde de ölümcül sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır. Bu hastalığın enfeksiyon kaynağı idrar, atılan yavrular, vajinal akıntı ve spermadır. Erkek kedi ve köpeklere cinsel temas yoluyla bulaşır. Yavrulara anne karnındayken, insanlara da direkt temas edilmesi halinde bulaşır. Hastalığın yayılmasını ve bulaşmasını önlemek amacıyla tedavi edilmeli ya da kısırlaştırılmalıdırlar.
kuduz
Campylobacteriosis: Bağırsak enfeksiyonuna neden olan bakteri ince bağırsaklara yerleşir. Bu bekteri ile enfekte olan kedi ve köpekler, hastalığı dışkıları ile yayarlar. Etken bakteri dışkıda 1 aydan daha uzun süre yaşar. Bakteri olan dışkının başka bir hayvan tarafından yenmesi ile bulaşmış olur. Bulaşmasında sineklerin rolü de büyüktür. Parklarda oynayan çocukların yiyeceklerinin enfekte olması halinde çocuklara kolayca bulaşır.
Leptospirosis: Rutubetli yaz ve sonbahar dönemlerinde sıklıkla karşılaşılan bir enfeksiyon türüdür. Deri yoluyla ve mukozolardan geçerek kana karışan, böbrek, karaciğer ve başkaca organlara yayılarak koloniler oluşturan bir hastalıktır. Daha çok köpeklerde görülen bu hastalık, idrar yoluyla çavreye yayılır.
CSD (Cat Scratch Disease): Daha çok kedi tırmalaması ile insana geçen bir enfeksiyondur. Tırmalama sonrası iki hafta içinde baş ve boyun eklemlerinde ağrılar meydana gelir. Merkei sinir sistemi bozukluklarına da rastlanan bu enfeksiyon sonucunda diş eti yangısı ve ağrılı yaralar da görülmektedir.
Veba: Kemirgen hayvanların pirelerinin ısırması ile hayvanlara ve insanlara bulaşmaktadır. Daha çok kedilerde görülür ve ölümcüldür. Enfekte bir kedinin tırmalaması ya da ısırması neticesinde insana bulaşır. Kedilerin kemirgen hayvanlarla temas etmesinin önüne geçilmelidir.
Lyme: Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya’da görülen bir hastalıktır ve ixodes cinsi keneler vasıtasıyla bulaşmaktadır. Ölümcül olmayan bu hastalık, köpeğin üzerindeki etken kenenin başka bir köpeğin ya da insanın üzerinde beslenmesi ile bulaşır. Bulaşma ile eklemlerde şişlik ve geçici topallık görülmektedir.
Tularemi: Özellikle tavşanların konakçılık ettiği Tularemi, artropodların ısırması, enfekte hayvanla temas, kontamine su ve besinler ile hatta solunum yoluyla bulaşabilmektedir. Hastalık etkeni sağlam deriden dahi giriş yapabilmektedir. Karaciğer ve dalakta nekroz oluşturan hastalık, insanlar tarafından genellikle kedilerin tırmalaması veya ısırması sonucu alınır. Kedi ve köpeklerin dış parazit aşılarının yaptırılması hastalığın bulaşmasını önler.
Toxacara Canis: Köpek yavruları anne karnındayken bu enfeksiyonu alırlar ve dışkıları ile bulaştırırlar. Park ve oyun bahçelerinde enfekte dışkının su ve gıdalarla olan kombinasyonu sonucunda insanlara bulaşır. Kedi ve köpeklerin iç parazit aşılarının yaptırılması bu enfeksiyonun yayılmasını ve bulaşmasını önler.
Echinococcosis: Enfekte olmuş koyunların iç organlarının köpekler tarafından yenmesi neticesinde enfeksiyon köpeklere geçer. Parazitin de insana geçmesi neticesinde karaciğer, akciğer ve diğer bazı organlara yerleşir ve kist oluşmasına neden olur.
Diroflariasis: Kültür ırkı köpekler ile ortaya çıkmış bir parazittir. Köpekler arasında sivrisinekler vasıtasıyla bulaşır. Az görülse de sivrisineklerin direkt insanlara bulaştırdığı da görülmüştür. İnsanların hastalığın riskinden kurtulmaları için köpeklerin iç parazitlere karşı aşılanması gerekmektedir.
Toxoplasmosis: Tüm sıcak kanlı hayvanlarda görülür. İnsanlara daha çok kedi dışkısıyla geçmektedir. Kediler bu enfeksiyonu toksoplazma kistlerini barındıran çiğ etleri yemeleri ile alırlar. Köpeklerde genellikle gençlik hastalığı ile beraber gizlice seyreder. Kedi ve köpeklerin çiğ et ile beslenmemesi ve iç parazit aşısı olmaları gerekmektedir.
Sporotrichozis: Kronik bir mantar enfeksiyonu olan bu hastalık deride irinli bir yapı meydana getirir. Enfeksiyon, çürümüş sebzelerde, humuslu toprakta, bataklık yosunlarında, sağlıklı hayvanlarda, toprak ve havada, suda saprofit şeklinde bulunur. Isırma, tırmalama, diken ve kıymık parçaları ile deride meydana gelen enfeksiyon başlar. Bu enfeksiyonu taşıyan kedilere hastalıktan kurtulana kadar eldivenle temas edilmesi gerekmektedir.
Dermatophytosis: Kedi ve köpeklerde olan bir mantar enfeksiyonudur. Ortamında yıllarca canlı kalabilen mantar sporları, kedi ve köpeklerin genç yaşta olmaları, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması ve sağlıksız çevre koşulları sonucu enfeksiyon meydana getirmektedir. İnsanlara %30 oranında direkt ev hayvanlarından bulaşmaktadır.
