Finansal piyasalar genel itibariyle sermaye ve para piyasası şeklinde iki ayrı türde incelenmektedir. Tüm dünya ekonomilerinde paraya ihtiyacı olan ve parasını değerlendirmek isteyen kurum ve şahıslar vardır. Sonuç olarak fon arz eden kurumlarla fona ihtiyacı olan kişilerin buluştuğu nokta finansal piyasalardır. Finansal piyasalar beş ayrı grupta incelenmektedir.
1) Vadesine göre ayrılmış olan para ve sermaye piyasasıdır.
Para piyasası
En ayırt edici özelliği kısa vadeliden oluşmasıdır. Ekonomide kısa süreli kavramı 1 sene ve 1 seneden kısa süreler için kullanılır.
Çoğunlukla süreklilik arz etmeyen likidite ihtiyaçları için alınmaktadır.
Ticari senetler kullanılmaktadır.
Faiz oranları yüksek değildir çünkü fon arz eden parasını çabuk bir şekilde tahsil edeceği için risk fazla değildir.
Kaynakları yani fon arz edenler devamlılığı olmayan ticari veya şahıs vadesiz mevduatlardır.
Sermaye piyasası
Uzun vadeli fon arzlarında kullanılmaktadır. Uzun vadeli fonlar 1 yıldan uzun vadeli fonlardır.
Net işletme sermayesi kullanımında veya sabit yatırımlarda kullanılmaktadır.
Fon arz eden kişi veya kurumlar gerçek tasarrufu olan kişilerdir.
Menkul kıymetler, tahviller ve hisse senetleri fon transferinde kullanılmaktadır.
Sermaye piyasalarında risk daha fazladır bununda en büyük nedeni vadenin uzun olması fon arz eden kişinin parasını daha uzun vadede tahsil edebilmesidir.
2) Finansal piyasalar örgütlenme durumuna göre de ikiye ayrılır bunlar: organize piyasalar ile organize olmayan piyasalardır. Organize piyasalarda, alışveriş için organize bir piyasa yoktur. Bu duruma tezgah üstü piyasalar da denmektedir. Organize piyasalar ise kuralların olduğu ve bilgi alımının kolay olduğu kurumlardır. Örnek olarak banka verilebilir.
3) Finansal varlıkların ihraç tiplerine göre de ayrılır. Bunlar birincil ve ikincil piyasalardır. Birincil ihraçlar, menkul kıymetlerin doğrudan ihraçlarından oluşmaktadır. İhraç eden kurumdan direkt olarak hisse senedinin veya menkul kıymetin alınması şeklinde oluşur. İkincil piyasalar ise birincil piyasadan satılmış olan hisse senetlerinin tekrar satılması şeklindedir. Örneğin halka açık bir şirketi borsadan hisse senedini aldığınızda ikincil piyasadan işlem yapmış olursunuz ancak ilk harka arzında alırsanız bu sefer birincil piyasadan almış olursunuz.
4) Ödeme şekline göre de spot (nakit) piyasalar ve vadeli (türev) piyasalar şeklinde ayrılır. Nakit piyasalarda adından anlaşılacağı gibi ödemeler peşin yapılır ve en geç iki gün içerisinde teslimat yapılma zorunluluğu getirilmiştir. Türev piyasalarda ise teslim ve ödemeler ileri bir tarihe yapılabilir. Buna örnek olarak ileri bir tarihe bakır kontratı alım opsiyonu alınabilir ve o tarih geldiğinde fiyat beklenen düzeyin üstünde seyrederse kontrat alınabilir veya altında gelirse kontrat alım opsiyonu kullanılmaz ve opsiyon primi ödenir.
5) Finansal varlıklar türlerine göre de ayrılmıştır.
Hisse senedi piyasaları
Özel sektör tahvilleri piyasaları
Devlet tahvilleri piyasaları
Türev finansal varlık piyasaları
Herhangi bir fikriniz var mı?
🤔 Bu haber hakkında ne düşünüyorsunuz? Tepkinizi emojiyle gösterin!
-
0 - 0
- 0
- 0
- 0
- 0
