Plato nedir, Platonun özellikleri ve iklimi nasıldır, Platolar nerede yer alır, Platolar hakkında bilgi.
Derin vadilerle parçalanmış düzlüklere “Plato” denir. Dikkat edileceği gibi ova ile arasındaki fark, akarsu vadilerince parçalanmış oluşudur. Platoların deniz seviyesinden yükseklikleri de çok değişiktir.
Birkaç bin metre yükseklikte olabilecekleri gibi, bazıları da deniz seviyesinden çok az yüksektirler. Vadilerle parçalanma ne kadar çok ilerlerse, plato düzlüklerinin alanı da o kadar daralır. Platoların meydana gelişleri de değişiktir. Bazen, volkanik faaliyetlerin sonunda yığılan ve kalın bir örtü meydana getiren lavların vadilerle yarılmaları sonucu meydana gelirler. Mesela Kuzey Amerika’da Oregon Platosu bu şekilde meydana gelmiştir.
Bazıları, kıvrımlı dağlar arasında kalan yatay tabakalardan yapılmış yüksek düzlüklerin, daha sonra akarsularla derin bir şekilde parçalanması sonucunda meydana gelmişlerdir. Bu tip platolar yeryüzünün hemen her yerinde görülebilir. Aşınma sonunda deniz seviyesine kadar alçalmış düzlüklerin, yani peneplenlerin yeni yer hareketleri ile tekrar yükselmeleri ve ikinci kez olarak, akarsularla yarılmaları ile de platolar meydana gelebilir. Bu tür platolara “gençleşmiş peneplen” adı verilir. Meselâ İstanbul Boğazı’nın iki tarafında yer alan bölgeler gibi.
