Hayat Üçgeni Nedir Ve Nasıl Oluşturulur? Deprem Sırasında Yaşam Üçgeni Nasıl Yapılır
Deprem, yer kabuğundaki ani enerji salınımı nedeniyle yer yüzeyinin sallanmasıdır. Depremden korunmak için pek çok yöntem vardır.
Hayat Üçgeni Nedir ve Nasıl Oluşturulur?
Bina çökerken, nesneler ya da mobilya iç ezilmelerde bu nesneler üzerine düşen tavan ağırlığı, bir boşluk bırakır. Bu boşluk “Hayat üçgeni” olarak tanımlanır. Nesne ne kadar büyükse, o kadar güçlü, o kadar az kompakt olacaktır. Nesne ne kadar az sıkışırsa, boşluk o kadar büyük olur, bu boşluğu güvenlik için kullanan kişinin yaralanmama olasılığı o kadar yüksektir.
Binalar çöktüğünde çoğu insan altında ezilerek can verir. Kediler, köpekler ve bebekler doğal olarak genellikle cenin pozisyonunda kıvrılırlar. Bu bir güvenlik/hayatta kalma içgüdüsüdür. Daha küçük bir boşlukta hayatta kalabilirsiniz. İşin mantığı budur. Yani, bir cismin yanına, bir kanepenin yanına, hafifçe sıkışacak ama yanında boşluk kalacak şekilde açıyı tutturmak gerekir.
Dünyanın herhangi bir yerinde bir deprem meydana gelebilir, ancak çoğu zaman aktif fayların bulunduğu tektonik plakaların yakınında meydana gelir. Deprem bölgesi, depremlerin çoğunun meydana geldiği dünya yüzeyindeki bölge olarak tanımlanır. Sismik bölge veya deprem kuşakları olarak da bilinir. Ahşap yapılar, deprem bölgelerine yapılacak en güvenli yapı türüdür. Nedeni basittir. Ahşap esnektir ve depremin gücüyle hareket eder. Ahşap bina çökerse, büyük hayatta kalma boşlukları oluşur. Ayrıca, ahşap bina daha az konsantre, ezici ağırlığa sahiptir.
Deprem Sırasında Yaşam Üçgeni Nasıl Yapılır?
Depremler, yer kabuğundaki ani tektonik hareketlerden kaynaklanır. Tektonik plakalar birbiri üzerine kaydığında, depremlere ve volkanlara neden olan bir orojenez nedeni vardır. Bu rahatsızlıklar her yöne yayılan titreşimlere neden olur. Bir olduğu gibi, göreceli hareket bu plakaların, inşa stres, var olduğu şok dalgaları olarak depolanan enerjinin serbest bırakarak kırılır.
Deprem sırasında, Sarsıntı durana kadar içeride kalınmalıdır. Bu durum resmi olarak duyurulmuştur. Düşebilecek kitaplıklardan, mobilyalardan ve ağır iş aletlerinden uzak durulmalıdır. Gece boyunca yataktaysanız ve bir deprem olursa, yataktan yuvarlanmanız yeterlidir. Yatağın etrafında güvenli bir boşluk olacaktır. Oteller, her odanın kapısının arkasına bir işaret asarak depremlerde çok daha büyük bir hayatta kalma oranı elde edebilirler, bir deprem sırasında bina sakinlerinin yerde, yatağın dibinin yanında yatmasını sağlar.
Merdivenlerin farklı bir “frekans momenti” vardır (binanın ana bölümünden ayrı olarak sallanırlar). Merdivenler ve binanın geri kalanı, merdivenlerde yapısal bozulma meydana gelene kadar sürekli olarak birbirine çarpmaktadır. Merdivenlerden düşmeden çıkanlar merdiven basamakları tarafından parçalanır. Bina çökmese bile merdivenlerden uzak durulması gerekmektedir. Merdivenler depremde yıkılmasa bile daha sonra çığlık atan, kaçan insanlar tarafından aşırı yüklendiğinde çökebilir.
Deprem esnasında bina yıkılmasa dahi koşarak dışarı çıkmak yerine, bir kanepenin yanına uzanmalı ve cenin pozisyonunu almalısınız. Binanın ilk katında oturuyor olabilirsiniz. Bu size kaçma fırsatı verebilir ancak bina yıkıntısı üzerinize doğru da gelebilir. Bu şekilde de altında kalma olasılığınız yüksektir. Mümkünse binaların dış duvarlarına veya dışına yaklaşın. Binanın içinden ziyade dışına yakın olmak çok daha iyidir. Binanın dış çevresinden içeride ne kadar uzak olursanız, kaçış yolunuzun bloke olma olasılığı o kadar yüksek olur. Özellikle çevresi çok binalı olan bir alanda oturuyorsanız kesinlikle “Yaşam Üçgeni” yapmalısınız.
Yaşam üçgeni nedir, nasıl oluşturulur? Hayat üçgeni nasıl yapılır?
İzmir’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki deprem çok sayıda yıkıma ve can kaybına neden oldu. Enkazdan sağ kurtulan kişilerin çoğu yaşam üçgeni ile hayata tutundular. Peki yaşam üçgeni nasıl yapılır? Hayat üçgeni nedir?
DEPREM ANINDA YAŞAM ÜÇGENİ NASIL OLUŞTURULUR? HAYAT ÜÇGENİ NEDİR?
Deprem anında kesinlikle panik yapılmamalıdır. Sabitlenmemiş dolap, raf, pencereden uzak durulmalıdır. Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturulmalıdır. Baş iki el arasına alınarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korunmalıdır. Sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda beklenmelidir.
Balkona çıkılmamalıdır.
Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlanmamalıdır.
Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır.
Telefonlar acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanılmamalıdır.
Kibrit, çakmak yakılmamalı, elektrik düğmelerine dokunulmamalıdır.
Tekerlekli sandalyede isek tekerlekler kilitlenerek baş ve boyun korumaya alınmalıdır.
Mutfak, imalathane, laboratuar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazlar kapatılmalı, dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşılmalıdır.
Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatılmalı, soba ve ısıtıcılar söndürülmelidir.
Diğer güvenlik önlemleri alınarak gerekli olan eşya ve malzemeler alınarak bina daha önce tespit edilen yoldan derhal terk edilip toplanma bölgesine gidilmelidir.
Okulda sınıfta ya da büroda ise sağlam sıra, masa altlarında ve ya yanında; koridorsa ise duvarın yanına hayat üçgeni oluşturacak şekilde ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi ile baş ve boyun korunmalıdır.
Pencerelerden ve camdan yapılmış eşyalardan uzak durulmalıdır.
YAŞAM ÜÇGENİ NASIL YAPILIR?
Güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖK
Başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN
Düşmemek için sabit bir yere TUTUN
Şiddetli depremde yaşam üçgeni nasıl oluşturulur?
Deprem esnasında hayatta kalabilecek kadar büyüklükteki boşluklara yaşam üçgeni denmektedir. Özellikle İzmir’de 30 Ekim günü gerçekleşen depremde kurtulan birçok kişinin hayat üçgeni sayesinde hayatta kaldığı aktarılmaktadır. Hayat üçgeni, doğru pozisyon ve zamanla güvenli görülen eşyaların arasına sığınma ile gerçekleşmektedir. Deprem esnasında iç organların, başın ve omurgaların korunması için cenin pozisyonuna girip yatak, koltuk gibi tüksek ve sağlam eşyaların yanına sığınarak hayatta kalmaya çalışılmaktadır.
YAŞAM ÜÇGENİ NASIL OLUŞTURULUR?
Deprem esnasında panik yapmadan soğuk kanlı bir şekilde kendini korunaklı bir yere alması gerekmektedir. Deprem sırasında merdivenleri kullanarak apartmanlardan dışarıya çıkmak yapılan riskli hatalardandır. Merdivenler binalarda yıkılma riski en yüksek yerler olduğu için deprem esnasında merdivenlerden kesinlikle uzak durulması gerekir. Deprem hissedildiği an iç organların ve başın, boynun ve omurgaların korunması için cenin pozisyonuna girerek büyük hacimli eşyaların yanına sığınarak hayat üçgeni oluşturulmaktadır. Şiddetli depremlerde hayatta kalmak için AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi) önerdiği ÇÖK, KAPAN, TUTUN yöntemi ile sarsıntı dinene kadar beklenmelidir. Herhangi bir yıkıntı ve çöküntüye karşı hayati organların korunarak zarar görmemesi sağlanabilir.
ÇÖK: Güvenli bir yere diz üstü çök
KAPAN: Başını, enseni ve iç organlarını koruyacak şekilde dizlerini ve karnını birleştirecek şekilde kapan.
TUTUN: Düşmemek ve savrulmamak için sağlam olduğunu düşündüğün bir yere tutun.
DEPREM ESNASINDA YAPILMASI GEREKENLER
Masaların altlarına saklanmak yerine ÇÖK-KAPAN-TUTUN yöntemi ile sağlam ve büyük hacimli bir eşyanın yanına sığınarak sarsıntının geçmesini beklemek. Hayat üçgeni yani yaşamda kalmak için yeterli boşluğun oluşması için cenin pozisyonda büyük ve sağlam eşyaların yanına sığınılması gerekmektedir. Bu şekilde sarsıntı geçene kadar beklenmelidir.
DEPREM SONRASINDA NELER YAPILMALIDIR?
Deprem durduktan sonra binanın aldığı hasar tam olarak tespit edilemediğinden yıkılma tehlikesine karşı binanın en kısa sürede tahliye edilmesi gerekmektedir. Deprem sonrası her birey kendini ve çevresindekileri kanama, ezilme, kırık vs gibi yaralanmalara karşı muayene etmelidir. Hat yoğunluğunun yaşanmasından dolayı daha sağlıklı iletişime geçebilmek için SMS kullanılması önerilmektedir.
Enkaz altında kalan bireylerin nefes ritmini kontrol ederek sakin kalmaya çalışması, rastgele bağırıp nefesini tüketmemesi, dışarıdan gelen seslere göre yardım istemesi, umudunu kaybetmeyerek acil yardım ekiplerini mümkün mertebe sakince beklemesi tavsiye edilmektedir. Enkaz altından çıkarılan kişilere anında yemek verilmemesi, doktor kontrolünden sonra doktorun onayı ile yemek verilmesi gerekmektedir.